1. Klinik Amaç ve Uygulama
- Amaç:Bireyin depresyon seviyesini taramak ve semptom şiddetini değerlendirmek.
- Uygulama:21 soruluk kendini değerlendirme ölçeği.
- Puanlama:Her madde 0-3 arası puanlanır (toplam 0-63).
- Süre:5-10 dakika.
2. Alt Testler ve Ölçülen Alanlar
- Duygusal Belirtiler:Hüzün, umutsuzluk, suçluluk.
- Bilişsel Belirtiler:Konsantrasyon kaybı, değersizlik düşünceleri.
- Fizyolojik Belirtiler:Uyku/iştah değişiklikleri, enerji kaybı.
- Davranışsal Belirtiler:Sosyal geri çekilme, özbakım azalması.
3. Psikometrik Özellikler
- Güvenirlik:Yüksek iç tutarlılık (Cronbach’s α >0.85).
- Geçerlilik:Depresyon ölçütleriyle yüksek korelasyon.
- Normlar:
- 0-13: Minimal
- 14-19: Hafif
- 20-28: Orta
- 29-63: Şiddetli
4. Geçerlilik Onay Kaynakları
- Altın Standart Çalışma:Beck Depresyon Envanteri (BDI) ile yüksek uyum (%80).
- Diğer Çalışmalar:DSM-5 kriterleriyle paralellik gösterir.
5. Resmi Kullanım Onayları
- Uluslararası Referanslar:
- WHO (Dünya Sağlık Örgütü) tarafından depresyon taramasında önerilen envanterlerle benzer yapıda.
- Avrupa Psikiyatri Derneği (EPA) klinik kılavuzlarında dolaylı atıf.
Değerlendirme Formu:
- 21 sorudan oluşan bu ölçek, bireyin depresyon seviyesini belirlemek amacıyla kullanılır.
- Her soru, 0 ile 3 arasında puanlanır.
- Toplam puan 0-63 arasındadır.
Puanlama ve Sonuçlar:
- 0-13 Puan: Minimal depresyon. Klinik bir müdahale gerekmeyebilir. Kendi kendine yardım ve stres yönetimi teknikleri uygulanabilir.
- 14-19 Puan: Hafif depresyon. Destekleyici terapiler ve yaşam tarzı değişiklikleri faydalı olabilir.
- 20-28 Puan: Orta derecede depresyon. Profesyonel destek önerilir.
- 29-63 Puan: Şiddetli depresyon. Uzman bir psikolog veya psikiyatrist tarafından değerlendirilmelidir.
Detaylı Sonuç Raporu:
- Belirtiler: Kısmi enerji kaybı, uyku bozuklukları, iştah değişiklikleri, içe dönük düşünceler vb.
- Öneriler: Günlük rutinde değişiklikler, sosyal destek artırımı, psikoterapi veya ilaç tedavisi.
Bu raporlar, psikologlar ve sağlık uzmanları tarafından değerlendirilmelidir.
- 1. Duygudurum Tarama Envanteri (DTE) – Sorular
Talimat: Aşağıdaki sorulara, son iki hafta içindeki duygu durumunuza en uygun olan cevabı işaretleyerek yanıt veriniz.
- Son zamanlarda kendimi hüzünlü hissediyorum.
- Gelecekle ilgili umutsuzluk hissediyorum.
- Kendimi yetersiz ve değersiz hissediyorum.
- Eskiden zevk aldığım şeylere ilgim azaldı.
- Kendimi yorgun ve enerjisiz hissediyorum.
- Uyku düzenimde bozukluklar var.
- Kendimi suçlu veya pişman hissediyorum.
- Konsantrasyonum azalmış hissediyorum.
- Geleceğe dair motivasyonumu kaybettim.
- Ağlama krizleri yaşıyorum.
- Sinirli ve huzursuz hissediyorum.
- Kendi kendime zarar verme düşüncem var.
- İştahım arttı veya azaldı.
- Başkalarıyla iletişim azaldı.
- Karar verme yeteneğim azaldı.
- Cinsel ilgimde azalma var.
- Kendimi değersiz ve beceriksiz hissediyorum.
- Sebepsiz yere kaygı hissediyorum.
- Kendi hayatımı sonlandırma düşüncem var.
- Bedensel ağrılar veya huzursuzluklar hissediyorum.
- Hareketsiz veya çok fazla hareketli hissediyorum.
Cevap Anahtarı
Her soru, 0 ile 3 arasında puanlanmaktadır. Şu şekilde hesaplanır:
- (0) Hiç veya nadiren
- (1) Bazen
- (2) Sıklıkla
- (3) Her zaman veya çok yoğun
Toplam Puan Aralığı ve Değerlendirme:
- 0-13 Puan: Minimal depresyon (normal)
- 14-19 Puan: Hafif depresyon
- 20-28 Puan: Orta derecede depresyon
- 29-63 Puan: Şiddetli depresyon
Puanlamaya Göre Yorum:
- Düşük puanlar: Hafif moral bozukluğu, ancak klinik müdahale gerekmeyebilir.
- Orta puanlar: Profesyonel destek ve yaşam tarzı değişiklikleri önerilir.
- Yüksek puanlar: Klinik değerlendirme gerektirir.
Duygudurum Tarama Envanteri (DTE) – Detaylı Değerlendirme Raporu
1. Genel Bilgiler
Hasta/Kullanıcı Adı: [Ad Soyad]
Değerlendirme Tarihi: [Tarih]
Testi Uygulayan Uzman: [Uzman Adı]
Yaş: [Yaş]
Cinsiyet: [Kadın/Erkek]
Diğer Klinik Bilgiler: [Varsa ek bilgiler]
2. Duygudurum Tarama Envanteri (DTE) Sonuçları
Toplam Puan: [Puan]
Depresyon Seviyesi: [Minimal/Hafif/Orta/Şiddetli]
BDÖ Puan Aralıkları ve Semptom Analizi
1. Minimal Depresyon (0-13 puan)
- Duygusal Durum: Hafif moral bozukluğu veya geçici üzüntü.
- Bilişsel Belirtiler: Hafif odaklanma zorlukları, geçici kendine güven azalması.
- Fizyolojik Belirtiler: Hafif enerji düşüklüğü, uyku düzeninde minimal değişiklikler.
- Davranışsal Değişiklikler: Günlük yaşama etkisi yok veya çok minimal.
➡ Öneriler: Psikoeğitim, yaşam tarzı değişiklikleri, egzersiz, uyku ve beslenme düzenine dikkat etme.
2. Hafif Depresyon (14-19 puan)
- Duygusal Durum: Hafif ama sürekli üzüntü, boşluk hissi.
- Bilişsel Belirtiler: Kendini değersiz hissetme, hafif odaklanma sorunları.
- Fizyolojik Belirtiler: Uyku düzensizlikleri (hafif uykusuzluk veya aşırı uyuma), enerji düşüklüğü.
- Davranışsal Değişiklikler: Sosyal aktivitelere ilgide azalma, ancak günlük işlevsellik büyük ölçüde korunmuş.
➡ Öneriler: Stres yönetimi, psikoeğitim, destekleyici terapiler, hafif bilişsel davranışçı terapi (BDT) müdahaleleri.
3. Orta Derecede Depresyon (20-28 puan)
- Duygusal Durum: Belirgin depresif duygudurum, umutsuzluk, sık ağlama.
- Bilişsel Belirtiler: Düşük özgüven, değersizlik hissi, ciddi odaklanma problemleri.
- Fizyolojik Belirtiler: Belirgin uyku bozuklukları (uykusuzluk veya aşırı uyuma), enerji kaybı, iştah değişiklikleri.
- Davranışsal Değişiklikler: Sosyal geri çekilme, günlük aktiviteleri sürdürmede zorlanma.
➡ Öneriler: Bilişsel Davranışçı Terapi (BDT) önerilir. Eğer semptomlar ağırlaşırsa farmakoterapi (ilaç tedavisi) değerlendirilebilir.
4. Şiddetli Depresyon (29-63 puan)
- Duygusal Durum: Yoğun umutsuzluk, sürekli ağlama, intihar düşünceleri.
- Bilişsel Belirtiler: Yoğun değersizlik, suçluluk duyguları, ileri derecede odaklanma kaybı.
- Fizyolojik Belirtiler: Şiddetli uyku bozuklukları, ciddi iştah değişiklikleri, belirgin enerji kaybı.
- Davranışsal Değişiklikler: Sosyal izolasyon, özbakımda belirgin düşüş, günlük işlevselliğin ciddi şekilde etkilenmesi.
➡ Öneriler: Uzman psikiyatri desteği, ilaç tedavisi ve düzenli terapi. Acil durumlarda hastane yatışı değerlendirilebilir.
